What is JavaScript?

JavaScript (ko‘pincha shunchaki "JS" deb ataladigan) ECMAScript spetsifikatsiyasiga asoslangan dasturlash tilidir. U Internetni yanada jonliroq qilish maqsadida yaratilgan bo‘lib, sizga veb-sahifa elementlarini brauzer ularni aks ettirgandan so‘ng boshqarish imkoniyatini beradi.

Bugun bu juda oddiy va arzimas narsa bo‘lib tuyulishi mumkin, ammo 1997-yilda JavaScript ilk veb-brauzerlardan biri bo‘lgan Netscape Navigator’da taqdim etilgani ulkan voqea edi. O‘shanda veb-sahifalar faqat maket va matndan iborat bo‘lib, brauzerga yetkazib beriladigan barcha narsa statik kontent sifatida, boshqa sahifaga o‘tmaguncha o‘zgartirib bo‘lmaydigan holda edi. JavaScript buni butunlay o‘zgartirdi va HTML hamda CSS bilan birgalikda veb-saytlar bugun biz biladigan yuqori darajada dinamik versiyaga qarab rivojlana boshladi.

JavaScript tili

JavaScript tili haqida ko‘p narsalarni aytish mumkin, ayniqsa boshqa dasturlash tillari bilan solishtirganda. Agar siz dasturlashda butunlay yangi bo‘lsangiz, bu ma’lumotlar hozircha sizga ahamiyatsiz tuyulishi mumkin, lekin keyinchalik ular muhim ahamiyat kasb etadi:

• JavaScript o‘z nomining yarmini va sintaksis uslubining katta qismini Java dasturlash tilidan olgan, biroq ularni adashtirmaslik kerak - ular ko‘plab muhim jihatlardan bir-biridan sezilarli darajada farq qiladi.
• JavaScript kuchsiz tipli til hisoblanadi, bu shuni anglatadiki, o‘zgaruvchini ma’lum bir tur sifatida e’lon qilishingiz shart emas. Buning o‘rniga, tarjimon uni qanday qo‘llayotganingizga qarab turini taxmin qiladi.
• JavaScript dinamik tildir - agar sizda son o‘zgaruvchisi, masalan, butun son bo‘lsa, unga matn tayinlash orqali uni oddiy satrga o‘zgartirishingiz mumkin.
• JavaScript prototipga asoslangan til hisoblanadi, ya’ni uning obyektga yo‘naltirilganligi sinflar emas, balki prototiplarga tayanadi. Buni keyinroq batafsil ko‘rib chiqamiz.
• JavaScript funksional til bo‘lgani sababli, funksiyalar birinchi darajali hisoblanadi va amalda obyektlar sifatida qaraladi. Bu ularga xususiyatlar va metodlarga ega bo‘lish imkoniyatini beradi.
• JavaScript bajarilish vaqtida baholash imkoniyatini taqdim etadi, ya’ni siz JavaScript kodining matn qatorini olib, uni xuddi dastlabki kodning bir qismi kabi tarjimon yordamida baholay olasiz.

Bu JavaScript haqidagi ba’zi faktlar, xolos. Ushbu dars sizga JavaScript nima ekanligi va u qanday ishlashi to‘g‘risida to‘liq tasavvur beradi, deb umid qilaman.